Amerika Vize Seçenekleri Arasında Popüler İki Yol: E2 ve L1
Amerika’da iş kurmak, yatırım yapmak veya mevcut bir şirketin şubesini açmak isteyenler için vize süreci, başarının anahtarlarından biridir. E2 ve L1 vizeleri, bu hedeflere ulaşmada en sık başvurulan göçmen olmayan vize kategorileri arasında yer alır. Her ikisi de belirli avantajlar sunsa da, temel gereksinimleri, başvuru süreçleri ve sağladıkları haklar açısından önemli farklılıklar gösterirler.
Doğru vizeyi seçmek, sadece Amerika’daki operasyonlarınızın başlangıcını değil, aynı zamanda uzun vadeli büyüme potansiyelinizi, çalışanlarınızın mobilitesini ve hatta kalıcı oturum izni (Green Card) alma olasılığınızı doğrudan etkileyebilir. Bu nedenle, her iki vize türünü de derinlemesine anlamak kritik öneme sahiptir.
E2 Yatırımcı Vizesi: Anlaşmalı Ülke Vatandaşlarına Özel Fırsat
E2 Yatırımcı Vizesi, Amerika Birleşik Devletleri ile ticaret ve denizcilik anlaşması bulunan ülkelerin vatandaşlarına yöneliktir. Türkiye de bu anlaşmalı ülkelerden biridir. Bu vize, ABD’de yeni bir iş kurmak veya mevcut bir işletmeyi satın almak için önemli miktarda yatırım yapan girişimcilere ve onların belirli çalışanlarına Amerika’da yaşama ve çalışma imkanı sunar.
E2 Vizesinin Temel Özellikleri ve Avantajları:
- Yatırım Odaklılık: Temel şart, ABD’deki bir işletmeye “önemli” miktarda sermaye yatırımı yapmaktır. Bu miktarın ne kadar olması gerektiği yasalarla net olarak belirlenmemiş olsa da, yatırımın işletmeyi başarılı bir şekilde kurmak ve yürütmek için yeterli olması ve marjinal olmaması (yani sadece yatırımcı ve ailesinin geçimini sağlamaktan öteye geçmesi) beklenir.
- Anlaşma Şartı: Başvuru sahibinin, ABD ile E2 anlaşması olan bir ülkenin vatandaşı olması zorunludur.
- Kontrol ve Yönetim: Yatırımcının, yatırım yaptığı işletmenin gelişimini yönlendirme ve kontrol etme pozisyonunda olması gerekir. Genellikle bu, şirketin en az %50’sine sahip olmak anlamına gelir.
- İstihdam Yaratma Potansiyeli: Yatırımın, Amerikalı çalışanlar için istihdam yaratma potansiyeli taşıması beklenir, ancak L1’deki gibi kesin bir çalışan sayısı şartı yoktur.
- Esnek Süre ve Yenileme: E2 vizesi genellikle 2 ila 5 yıl arasında verilir ve yatırım devam ettiği, işletme aktif olduğu sürece süresiz olarak yenilenebilir.
- Aile Üyeleri: Vize sahibinin eşi ve 21 yaş altı bekar çocukları da E2 vizesi alabilirler. Eşler, ayrı bir çalışma izni başvurusunda bulunarak ABD’de herhangi bir işte çalışabilirler.
E2 Vizesi Kimler İçin İdealdir?
- ABD ile anlaşmalı ülke vatandaşı olan ve ABD’de yeni bir iş kurmak veya mevcut bir işi devralmak isteyen girişimciler.
- Önemli miktarda yatırım yapma kapasitesine sahip kişiler.
- İşletmenin yönetiminde aktif rol almak isteyen yatırımcılar.
- Türkiye’deki mevcut işinden bağımsız olarak ABD’de yeni bir başlangıç yapmak isteyenler.
L1 Şirket İçi Transfer Vizesi: Uluslararası Şirketlerin Köprüsü
L1 Vizesi, uluslararası şirketlerin belirli yöneticilerini, müdürlerini veya uzmanlık bilgisine sahip çalışanlarını, ABD’deki ana şirketlerine, şubelerine, bağlı ortaklıklarına veya iştiraklerine transfer etmelerine olanak tanır. Bu vize, özellikle global operasyonları olan ve kilit personelini ABD pazarına taşımak isteyen şirketler için tasarlanmıştır.
L1 vizesi iki alt kategoriye ayrılır:
- L1A: Yöneticiler (Executives) ve Müdürler (Managers) için.
- L1B: Uzmanlık Bilgisine Sahip Çalışanlar (Employees with Specialized Knowledge) için.
L1 Vizesinin Temel Özellikleri ve Avantajları:
- Şirket Bağlantısı Şartı: Başvuran çalışanın, ABD’ye transfer olmadan önceki son üç yıl içinde en az bir yıl boyunca ABD dışındaki (örneğin Türkiye’deki) ana/bağlı şirkette sürekli olarak çalışmış olması gerekir.
- Pozisyon Uygunluğu: Çalışanın Türkiye’deki ve ABD’deki pozisyonlarının ya yönetici/müdür (L1A) ya da uzmanlık bilgisi gerektiren (L1B) nitelikte olması şarttır.
- Uluslararası Yapı: Hem ABD’deki hem de yurt dışındaki (Türkiye) şirketin aktif olarak ticari faaliyette bulunması ve aralarında belirli bir sahiplik/kontrol ilişkisi (ana şirket, şube, bağlı ortaklık vb.) olması gerekir.
- Vatandaşlık Şartı Yoktur: E2’den farklı olarak, L1 vizesi için başvuranın belirli bir ülke vatandaşı olma zorunluluğu yoktur. Şirketin uluslararası yapısı ve çalışanın pozisyonu esastır.
- Belirli Süreler: L1A vizesi genellikle toplamda 7 yıla kadar, L1B vizesi ise 5 yıla kadar uzatılabilir. Yeni kurulan ABD ofisleri için başlangıçta genellikle 1 yıllık vize verilir.
- Aile Üyeleri: Vize sahibinin eşi ve 21 yaş altı bekar çocukları L2 vizesi alabilirler. Eşler (L2 vizesi sahipleri), genellikle ek bir izne gerek kalmadan ABD’de çalışma hakkına sahip olurlar.
- Green Card Potansiyeli: Özellikle L1A vizesi sahipleri için, belirli şartlar altında EB-1C (Uluslararası Yönetici veya Müdür) kategorisi üzerinden Green Card’a geçiş yapmak, diğer birçok vize türüne göre daha hızlı ve kolay olabilir.
L1 Vizesi Kimler İçin İdealdir?
- Halihazırda Türkiye’de (veya başka bir ülkede) faal olan ve ABD’de şube, iştirak veya bağlı şirket kurmuş/kuracak olan uluslararası şirketler.
- Bu uluslararası şirketlerin kilit yönetici, müdür veya uzman çalışanları.
- ABD pazarına girmek için mevcut şirket yapısını ve deneyimli personelini kullanmak isteyen firmalar.
- Çalışanları için potansiyel olarak daha hızlı bir Green Card yolu arayan şirketler (özellikle L1A).
E2 vs. L1: Karşılaştırmalı Analiz Tablosu
Karar vermenize yardımcı olmak için E2 ve L1 vizelerinin temel kriterlerini yan yana karşılaştıralım:
Özellik | E2 Yatırımcı Vizesi | L1 Şirket İçi Transfer Vizesi |
---|---|---|
Temel Amaç | Anlaşmalı ülke vatandaşının ABD’de yatırım yapması/işletme yönetmesi | Uluslararası şirketin personelini ABD’deki birimine transfer etmesi |
Başvuran Kişi | Yatırımcı (Anlaşmalı ülke vatandaşı) veya kilit çalışanları | Yönetici, müdür veya uzman çalışan (Vatandaşlık önemli değil) |
Vatandaşlık Şartı | Evet, ABD ile anlaşması olan ülke (Türkiye uygun) | Hayır |
Yatırım Gereksinimi | Evet, “önemli” miktarda ve risk altında olan yatırım | Doğrudan kişisel yatırım şartı yok, şirket operasyonları ve finansal durumu önemli |
Öncesi İstihdam Şartı | Hayır (yatırımcı için) | Evet, transferden önceki 3 yılda en az 1 yıl yurt dışı şirkette çalışma |
Şirket Yapısı | Yeni veya mevcut bir ABD işletmesi (Yatırımcının kontrolünde) | ABD ve yurt dışı (Türkiye) arasında nitelikli bir şirket ilişkisi (Ana-şube, iştirak vb.) |
Maksimum Kalış Süresi | Belirli bir üst sınır yok, yatırım devam ettikçe yenilenebilir (Genellikle 2-5 yıllık periyotlar) | L1A: 7 yıl, L1B: 5 yıl |
Eşin Çalışma İzni | Evet, ayrı başvuru ile (EAD) | Evet, genellikle ek başvuruya gerek kalmadan (L2 statüsü ile) |
Green Card Yolu | Doğrudan bir yolu yok, ancak EB-5 gibi başka kategorilere geçiş mümkün olabilir. | Özellikle L1A için EB-1C üzerinden daha avantajlı bir yol potansiyeli var. |
Örnek Kullanım Senaryoları: Hangi Vize Ne Zaman Daha Mantıklı?
Teorik bilgileri somutlaştırmak için birkaç farklı senaryo üzerinden gidelim:
Senaryo 1: Türkiye’deki Başarılı Girişimci Ali Bey
Ali Bey, Türkiye’de teknoloji alanında başarılı bir start-up kurmuş bir girişimci. Şimdi ABD pazarına girmek istiyor ancak Türkiye’deki şirketiyle doğrudan bir bağlantı kurmak yerine, ABD’de tamamen yeni bir yazılım şirketi kurmayı hedefliyor. Yaklaşık 250.000 USD yatırım yapabilecek durumda ve şirketin yönetimini bizzat üstlenecek. Ali Bey Türk vatandaşı.
Analiz: Ali Bey için E2 Vizesi daha uygun görünüyor.
- Türk vatandaşı olması (anlaşmalı ülke).
- ABD’de yeni bir iş kurma niyeti.
- Önemli miktarda yatırım yapma kapasitesi ve niyeti.
- Şirketin kontrolünü elinde tutacak olması.
- Türkiye’deki şirketiyle resmi bir bağ kurma zorunluluğu olmaması.
L1 vizesi bu senaryoda uygun değil çünkü ABD’de kurulacak şirket ile Türkiye’deki şirket arasında L1 için gereken nitelikli bir ilişki (henüz) yok ve Ali Bey’in transferden önce Türkiye’deki şirkette en az 1 yıl yönetici/uzman olarak çalışmış olması şartı bireysel yatırımcılar için geçerli değil.
Senaryo 2: Global Tekstil Firması ve Pazarlama Müdürü Ayşe Hanım
Ayşe Hanım, merkezi İstanbul’da bulunan büyük bir tekstil firmasının başarılı Pazarlama Müdürü. Şirket, birkaç yıl önce ABD’de bir satış ofisi açtı ve şimdi operasyonları büyütmek istiyor. Şirket yönetimi, ABD pazarındaki deneyimi ve şirket kültürüne hakimiyeti nedeniyle Ayşe Hanım’ı ABD ofisinin başına yönetici olarak transfer etmek istiyor. Ayşe Hanım son 5 yıldır kesintisiz olarak İstanbul merkez ofiste çalışıyor.
Analiz: Ayşe Hanım ve şirketi için L1A Vizesi en mantıklı seçenek.
- Türkiye’deki şirket ile ABD’deki ofis arasında nitelikli bir şirket ilişkisi mevcut (Ana şirket-şube/bağlı ortaklık).
- Ayşe Hanım, transferden önceki 3 yıl içinde en az 1 yıl Türkiye’deki şirkette çalışmış (5 yıldır çalışıyor).
- Hem Türkiye’deki hem de ABD’deki pozisyonu yönetici/müdür (L1A) statüsüne uygun.
- Ayşe Hanım’ın vatandaşlığının L1 için bir önemi yok.
- L1A, gelecekte EB-1C üzerinden Green Card başvurusunda bulunma potansiyeli sunuyor.
E2 vizesi bu durumda uygun değil çünkü başvuru sahibi bireysel bir yatırımcı değil, bir şirket çalışanı ve kişisel bir yatırım yapmıyor.
Senaryo 3: ABD’de Franchise Satın Almak İsteyen Esra Hanım
Esra Hanım, Türkiye’de farklı sektörlerde yatırımları olan bir iş insanı. Şimdi ABD’de bilinen bir kahve zincirinin franchise hakkını alarak birkaç şube açmayı planlıyor. Yaklaşık 500.000 USD yatırım yapacak ve operasyonların başında duracak. Esra Hanım Türk vatandaşı.
Analiz: Esra Hanım için yine E2 Vizesi daha olası bir seçenek.
- Türk vatandaşı olması.
- ABD’de bir işletmeye (franchise) önemli bir yatırım yapması.
- İşletmenin yönetimini ve kontrolünü üstlenecek olması.
- Yatırımın marjinal olmaması (birkaç şube planı ve potansiyel istihdam).
L1 Vizesi uygun değil çünkü Esra Hanım mevcut bir uluslararası şirketin çalışanı olarak transfer olmuyor, bireysel bir yatırım yapıyor.
Stratejik Değerlendirme: Karar Verirken Nelere Dikkat Etmeli?
E2 mi L1 mi ikileminde doğru kararı vermek için aşağıdaki faktörleri dikkatlice değerlendirmeniz gerekir:
- Vatandaşlık Durumu: E2 için ABD ile anlaşmalı ülke vatandaşı olmak (Türk vatandaşları için bu şart sağlanıyor) mutlak bir zorunluluktur. L1’de böyle bir şart yoktur.
- Mevcut Şirket Yapısı: Halihazırda Türkiye’de veya başka bir ülkede aktif, ABD ile bağlantılı bir şirketiniz var mı? Varsa ve personel transferi düşünülüyorsa L1 ön plana çıkar. Eğer böyle bir yapı yoksa ve bireysel yatırım planlanıyorsa E2 daha uygun olabilir.
- Yatırım Kapasitesi ve İsteği: E2 doğrudan önemli bir kişisel yatırım gerektirir. L1’de ise kişisel yatırım şartı olmasa da, ABD operasyonunun sürdürülebilirliğini gösterecek kurumsal finansal yapı önemlidir.
- Pozisyon ve Rol: ABD’de hangi rolde bulunacaksınız? Yatırımcı ve işletme yöneticisi mi (E2)? Yoksa mevcut bir şirketin transfer edilen yöneticisi, müdürü veya uzman çalışanı mı (L1)?
- Uzun Vadeli Hedefler (Green Card): Eğer nihai hedef Green Card ise, L1A (EB-1C yoluyla) genellikle E2’ye göre daha doğrudan bir yol sunabilir. Ancak E2 sahipleri de zamanla şartları sağlarlarsa EB-5 gibi başka kategorilere başvurabilirler.
- Kalış Süresi İhtiyacı: Projenizin süresi ne kadar? E2, yatırım devam ettiği sürece teorik olarak süresiz yenilenebilirken, L1’in (L1A için 7 yıl, L1B için 5 yıl) belirli zaman sınırları vardır.
Potansiyel Zorluklar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Her iki vize türünün de kendine özgü başvuru süreçleri ve potansiyel zorlukları vardır:
- E2 Vizesi Zorlukları:
- Yatırımın “önemli” olduğunun kanıtlanması (subjektif olabilir).
- Yatırımın “marjinal” olmadığının, yani sadece ailenin geçimini sağlamaktan öte istihdam yaratma veya ekonomik katkı potansiyeli olduğunun gösterilmesi.
- Yatırım fonlarının kaynağının yasal yollarla elde edildiğinin belgelenmesi.
- İş planının detaylı ve ikna edici olması.
- L1 Vizesi Zorlukları:
- ABD ve yurt dışı şirket arasındaki “nitelikli ilişkinin” net bir şekilde kurulması ve belgelenmesi.
- Transfer edilecek kişinin pozisyonunun L1A (yönetici/müdür) veya L1B (uzmanlık bilgisi) kriterlerine tam olarak uyduğunun kanıtlanması (Özellikle L1B tanımları daha katı yorumlanabilir).
- Özellikle “yeni ofis” L1 başvurularında, ABD operasyonunun ilk yıl içinde planlandığı gibi büyüyeceğine ve sürdürülebilir olacağına dair güçlü kanıtlar sunulması.
- Gerekli bir yıllık yurt dışı çalışma süresinin kesintisiz olarak sağlandığının ispatı.
Sonuç: Profesyonel Destekle Doğru Vizeyi Seçin
Görüldüğü gibi, E2 Yatırımcı Vizesi ve L1 Şirket İçi Transfer Vizesi, farklı ihtiyaçlara ve koşullara hitap eden iki ayrı yoldur. E2, anlaşmalı ülke vatandaşı olan ve ABD’de önemli bir yatırım yapmayı planlayan bireysel girişimciler için cazipken; L1, mevcut uluslararası yapısını kullanarak kilit personelini ABD’ye taşımak isteyen şirketler için idealdir.
Hangi vizenin sizin veya şirketinizin özel durumu için en uygun olduğunu belirlemek, detaylı bir analiz ve stratejik planlama gerektirir. Başvuru süreçlerinin karmaşıklığı, gereken belgelerin çeşitliliği ve göçmenlik yasalarının sürekli güncellenmesi göz önüne alındığında, deneyimli bir göçmenlik hukuku uzmanından veya danışmanlık firmasından destek almak, başarı şansınızı önemli ölçüde artıracaktır.
Amerika’daki hedeflerinize ulaşmak için doğru vize stratejisini oluşturmak üzere, durumunuza özel bir değerlendirme ve yol haritası için profesyonel yardım almaktan çekinmeyin. Unutmayın, doğru atılmış bir ilk adım, Amerika rüyanıza ulaşmanızda büyük fark yaratabilir.
Ekstra Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)
E2 vizesi için minimum yatırım tutarı nedir?
ABD göçmenlik yasaları E2 vizesi için net bir minimum yatırım tutarı belirlememiştir. Tutarın “önemli” (substantial) olması beklenir. Bu, kurulacak veya satın alınacak işin türüne, lokasyonuna ve ölçeğine göre değişir. Genellikle 100.000 USD altındaki yatırımların onaylanması daha zor olsa da, önemli olan yatırımın işi başarılı kılmak için yeterli olması ve sadece yatırımcı ve ailesinin geçimini sağlamanın ötesinde bir ekonomik etki yaratma potansiyeli taşımasıdır (marjinal olmaması).
L1 vizesi için Türkiye’deki şirketin büyüklüğü önemli mi?
L1 vizesi için Türkiye’deki şirketin belirli bir ciro veya çalışan sayısı şartı yoktur. Ancak, şirketin hem Türkiye’de hem de ABD’de aktif olarak ticari faaliyette bulunuyor olması ve ABD’deki operasyonu destekleyecek finansal güce sahip olması önemlidir. Özellikle yeni kurulan bir ABD ofisi için L1 başvurusu yapılıyorsa, Türkiye’deki şirketin büyüklüğü ve istikrarı, başvurunun güvenilirliğini artırabilir.
E2 vizesi ile Green Card almak mümkün mü?
E2 vizesi, göçmen olmayan bir vize türüdür ve doğrudan Green Card’a (kalıcı oturum izni) giden bir yol sunmaz. Ancak, E2 vizesi sahipleri ABD’deyken, şartlarını sağladıkları başka göçmenlik kategorilerine (örneğin, önemli miktarda ek yatırım yaparak EB-5 Yatırımcı Vizesi’ne veya bir işveren sponsorluğunda EB-2/EB-3 gibi kategorilere) başvurarak Green Card almayı deneyebilirler.
L1A ve L1B arasındaki temel fark nedir ve hangisi Green Card için daha avantajlıdır?
L1A, yönetici (executive) veya müdür (manager) pozisyonundaki çalışanlar için, L1B ise şirket için kritik öneme sahip özel bilgiye (specialized knowledge) sahip çalışanlar içindir. L1A vizesi sahipleri, belirli şartları karşıladıklarında EB-1C (Uluslararası Yönetici veya Müdür) kategorisi üzerinden Green Card başvurusunda bulunabilirler. Bu kategori genellikle PERM işgücü sertifikası sürecini gerektirmediği için diğer birçok istihdam temelli Green Card yoluna göre daha hızlı olabilir. L1B vizesi sahipleri de Green Card alabilirler ancak genellikle EB-2 veya EB-3 kategorilerine başvururlar ve bu süreçler PERM gerektirebilir, dolayısıyla daha uzun sürebilir.
E2 veya L1 vizesi başvurusu reddedilirse ne olur?
Vize başvurusunun reddedilmesi durumunda, ret gerekçesi genellikle başvuru sahibine bildirilir. Ret nedenine bağlı olarak, eksiklikler giderilip yeniden başvuru yapmak mümkün olabilir. Örneğin, yetersiz belge sunulduysa, ek belgelerle başvuru tekrar değerlendirilebilir. Ancak ret nedenleri daha temel uygunluk kriterleriyle ilgiliyse (örneğin, yatırımın yetersiz bulunması, şirket ilişkisinin kurulamaması, pozisyonun uygun olmaması gibi), durumu düzeltmek veya farklı bir vize kategorisini değerlendirmek gerekebilir. Ret durumunda profesyonel bir göçmenlik danışmanıyla durumu değerlendirmek önemlidir.